Το δέρμα μας είναι το πρώτο όργανο του σώματος που δέχεται τις επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος. Το ίδιο περιέχει αισθητήρες - υποδοχείς για το ζεστό, το κρύο, τον πόνο, την αφή. Επομένως είναι λογικό να υφίσταται τις μεταβολές του περιβάλλοντος. Ο χειμώνας είναι μια εποχή του χρόνου που ταλαιπωρεί ιδιαίτερα το δέρμα.
Η εμφάνιση ξηρού δέρματος είναι ένα χαρακτηριστικό της εποχής. Οι κρύες μέρες του χειμώνα και η ξηρή ατμόσφαιρα που επικρατεί στις κατοικίες λόγω της θέρμανσης αφυδατώνουν το δέρμα. Το δέρμα γίνεται τραχύ με σκισίματα. Οι λεπτές γραμμές του δέρματος φαίνονται εντονότερα. Οι περιοχές που ταλαιπωρούνται περισσότερο είναι τα άκρα, αλλά και σημεία που εκτείθονται στο κρύο, όπως το πρόσωπο. Το ξηρό δέρμα έχει μειωμένες αντοχές στις μηχανικές καταπονήσεις και στην επαφή με ερεθιστικές ουσίες. Ακόμα και το συχνό πλύσιμο με νερό και κοινό σαπούνι μπορεί να το χειροτερέψει.
Η φλεγμονή του ξηρού δέρματος οδηγεί στην εμφάνιση κόκκινου εξανθήματος, το επανομαζόμενο έκζεμα ή δερματίτιδα. Πολλές φορές εμφανίζονται και μικρές φυσαλίδες που ξεραίνονται με τον καιρό. Τόσο το ξηρό δέρμα όσο και το έκζεμα συνοδεύονται από κνησμό (φαγούρα). Όταν πάλι η δερματίτιδα επιμολυνθεί παρουσιάζονται κίτρινες «κρούστες» ή συλλογή πύου.
Άτομα που ήδη πάσχουν από μια δερματοπάθεια που συνοδεύεται από ξηρό δέρμα όπως ατοπική δερματίτιδα, ιχθύαση, κλπ θα δουν επιδείνωση της κατάστασης τους. Το ίδιο θα συμβεί με ηλικιωμένα άτομα ή άτομα που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό.
Η αντιμετώπιση του ξηρού δέρματος γίνεται με ενυδατικές και μαλακτικές κρέμες. Τα χείλη θα πρέπει να καλύπτονται με μια λιπαρή ουσία. Οι περιοχές που τις «βλέπει» ο ήλιος να προστατεύονται με ένα ενυδατικό προϊόν που να περιέχει και αντιηλιακό δείκτη. Η χρήση γαντιών τόσο στη λάτρα του σπιτιού αλλά και στην έξοδο μας κατά τις κρύες μέρες προστατεύει περαιτέρω. Σε περίπτωση εμφάνισης εκζέματος, ο δερματολόγος θα χορηγήσει τις κατάλληλες φαρμακευτικές κρέμες.
Μία άλλη κατάσταση που εμφανίζεται συχνά τον χειμώνα είναι οι χιονίστρες (χείμετλα). Οι χιονίστρες είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που εκδηλώνεται μετά από έκθεση στο κρύο. Οφείλεται σε ανώμαλη αντίδραση των αγγείων στο ψύχος. Τα άκρα προσβάλλονται συνήθως. Παρουσιάζονται κόκκινες-βιολετί περιοχές που πονούν ή φαγουρίζουν, μερικές ώρες αφότου το άτομο εκτεθεί στο ψύχος. Καμιά φορά σχηματίζονται φουσκάλες ή και πληγές. Οι βλάβες υποτροπιάζουν κατά τον χειμώνα και διαρκούν μερικές εβδομάδες. Σε κάποιες περιπτώσεις οι χιονίστρες οφείλονται σε άλλα νοσήματα, για αυτό ο γιατρός θα πρέπει με κατάλληλες εξετάσεις να τα αποκλείσει. Η αποφυγή του κρύου είναι το σημαντικότερο προληπτικό μέτρο. Συστήνεται η χρήση ζεστών ενδυμάτων. Επίσης η διακοπή καπνίσματος ενδέχεται να βοηθήσει.
O απλός έρπητας είναι μια άλλη πάθηση που ταλαιπωρεί συχνά τους ανθρώπους τον χειμώνα. Ο έρπητας προκαλείται από τους ιούς του απλού έρπητα. Είναι μια μόλυνση που προσβάλει το δέρμα και τα νεύρα. Η πλειοψηφία των ανθρώπων στην Ελλάδα έχει προσβληθεί μια φορά στην ζωή του από απλό έρπητα. Η πρώτη μόλυνση γίνεται όταν είμαστε σε μικρή ηλικία και πολλές φορές περνάει τόσο ελαφρά που δεν το καταλαβαίνουμε. Ο ιός μεταφέρεται με την άμεση επαφή από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αρχικά μολύνεται το δέρμα και οι βλεννογόνοι του στόματος και των γεννητικών οργάνων. Η μόλυνση μεταφέρεται στα νεύρα της περιοχής που είναι υπεύθυνα για τις αισθήσεις. Εκεί ο ιός θα παραμείνει για όλη μας την ζωή, αλλά σε αδρανή κατάσταση. Όταν για κάποιο λόγο πέσει η άμυνα του οργανισμού, ο ιός θα αρχίσει πάλι να πολλαπλασιάζεται προσβάλλοντας αρχικά τα νεύρα και στη συνέχεια το δέρμα της περιοχής. Αιτίες που μπορούν να αναζωπυρώσουν την ίωση είναι η σωματική και ψυχική καταπόνηση, ο τραυματισμός του δέρματος, η ηλιακή ακτινοβολία, η έκθεση στο ψύχος, οι βαριές ασθένειες. Ο απλός έρπητας μπορεί να προσβάλλει οποιαδήποτε περιοχή του δέρματος. Η συνηθέστερη θέση προσβολής του δέρματος είναι τα χείλη. Μια ιδιαίτερη θέση προσβολής είναι τα γεννητικά όργανα. Μια μόλυνση σε αυτή την περιοχή θεωρείται σεξουαλικά μεταδιδόμενη.
Το ξηρό δέρμα τον χειμώνα είναι πιο ευάλωτο στους τραυματισμούς. Έτσι τα χείλια μας σκάνε, τραυματίζονται εύκολα με αποτέλεσμα ο ιός του απλού έρπητα να βρίσκει πρόσφορο έδαφος να πολλαπλασιαστεί. Η περιοχή αναπτύσσει φυσαλίδες, αρχίζει να κοκκινίζει και τελικά πρήζεται. Παράλληλα ή και πριν την εμφάνιση του εξανθήματος το άτομο μπορεί να βιώνει αίσθημα φαγούρας, καψίματος, πόνου τοπικά. Ο ασθενής θα μπορούσε να εμφανίσει τοπικά πρησμένους λεμφαδένες. Η λοίμωξη από απλό έρπητα είναι μία καλοήθης κατάσταση. Οι συχνές υποτροπές όμως μπορεί να ταλαιπωρούν το άτομο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο γιατρός θα κρίνει σε κάθε περίπτωση τι είδους αγωγή θα χορηγηθεί.