Το δέρμα αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ του περιβάλλοντος και του οργανισμού μας. Έτσι μας προστατεύει από εξωτερικούς επιβλαβείς παράγοντες. Σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του οργανισμού αλλά και του δέρματος εν γένει, παίζει η διατήρηση του ισοζυγίου του νερού. Το δέρμα είναι ένας ισχυρός φραγμός απώλειας ύδατος. Η ιδιότητα της επιδερμίδας να κατακρατά νερό φαίνεται πιο σημαντική, εάν αναλογιστεί κανείς τη μετάβαση του ανθρώπινου οργανισμού από την φάση του εμβρύου σε αυτή του βρέφους. Το βρέφος πρέπει να προσαρμοστεί από το υγρό περιβάλλον της μήτρας στον αέρα.
Το δέρμα του νεογέννητου διαφέρει από αυτό του ενήλικα ή ακόμα και του βρέφους. Μέσα στο πέρασμα των εβδομάδων θα αποκτήσει τα χαρακτηριστικά το ώριμου δέρματος. Η ενυδάτωση, ο βαθμός απώλειας νερού και η οξύτητα (pH) στην επιφάνεια της επιδερμίδας αλλάζουν μέσα στις πρώτες εβδομάδες ζωής. Το νεογνικό δέρμα είναι λεπτότερο του ενήλικα. Αυτό έχει ως συνέπεια να απορροφά αλλά και να αποβάλλει πιο εύκολα διάφορες ουσίες. Το pH στην επιφάνεια του δέρματος είναι υψηλότερο από του βρέφους/ενήλικα. Το σμήγμα, μια ουσία που λιπαίνει το δέρμα είναι αρχικά ανεβασμένο, αλλά υποχωρεί σε χαμηλά επίπεδα τους επόμενους μήνες μέχρι και την εφηβεία. Γίνεται κατανοητό λοιπόν ότι η περιποίηση της νεογνικής επιδερμίδας διαφέρει από αυτή των ενηλίκων.
Τα καθαριστικά μέσα που χρησιμοποιούμε στα νεογνά και στα βρέφη δεν θα πρέπει να περιέχουν σάπωνες. Το σαπούνι αφαιρεί σχεδόν πλήρως τα φυσικά λιπίδια στην επιφάνεια του δέρματος. Έτσι εκτός από την αυξημένη ξηρότητα του δέρματος έχουμε και μειωμένο φραγμό σε ερεθιστικές ουσίες. Προτιμότερο είναι να χρησιμοποιούμε συνθετικά καθαριστικά (syndet) που δεν περιέχουν σαπούνια. Καθαρισμός με ήπια συνθετικά καθαριστικά δεν βλάπτει το λιποειδικό μανδύα, ούτε αυξάνει το pH του δέρματος. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί η σύνθεση τους να είναι ερεθιστική στο δέρμα κάποιων βρεφών. Όσο λιγότερα συντηρητικά και αρώματα έχει το καθαριστικό, τόσο καλύτερα. Τα νεότερα όμως καθαριστικά, ιδίως αυτά που περιέχουν βρώμη έχουν ενυδατικές και καταπραϋντικές ιδιότητες.
Φυσικά ο καθαρισμός του δέρματος μπορεί να γίνει με την χρήση και μόνο νερού βρύσης. Το πλύσιμο του βρέφους προτιμάται να γίνεται σε μπανιέρα με χλιαρό νερό, παρά κάτω από την βρύση. Γενικά το βρέφος νοιώθει πιο άνετα μέσα στη μπανιέρα. Επιπλέον μειώνονται οι απώλειες θερμότητας στο παιδί.
Όσο αφορά την διαταραχή της χλωρίδας του δέρματος από την χρήση καθαριστικών, δεν έχει βρεθεί ότι αυτά την επηρεάζουν. Το δέρμα του νεογνού 2-3 μέρες μετά την γέννηση αποικίζεται από φυσιολογικούς μικροργανισμούς που παραμένουν σε όλη την ζωή μας και δρουν ανταγωνιστικά στα κακά μικρόβια (παθογόνα). Επομένως η χρήση ήπιων καθαριστικών δεν αντενδείκνυται.
Κάποια ερωτήματα εγείρονται σχετικά με το αν επιτρέπεται η χρησιμοποίηση καθαριστικών τις πρώτες μέρες της ζωής, μέχρι να πέσει δηλαδή το κολόβωμα του ομφάλιου λώρου. Οι περισσότεροι ειδικοί προτείνουν η καθαριότητα του μωρού αμέσως μετά την γέννα να γίνεται απαλά με βρεγμένα πανάκια. Τις πρώτες μέρες το απλό πλύσιμο με χλιαρό νερό είναι αρκετό. Παρόλα αυτά, μελέτες έχουν δείξει ότι τα καθαριστικά μπορούν να χρησιμοποιούνται από την πρώτη μέρα της γέννησης. Καλό είναι όμως να αποφεύγεται το πλύσιμο σε μπανιέρα την πρώτη εβδομάδα, μέχρι δηλαδή να πέσει ο ομφάλιος λώρος. Μετά τις πρώτες μέρες το πλύσιμο στην λεκάνη θα πρέπει να γίνεται το πολύ 2-3 φορές εβδομαδιαία. Αντίθετα, η περιοχή των σπαργάνων και του προσώπου θα πρέπει να πλένεναι καθημερινά.