Το δέρμα μας και η έκθεση στον ήλιο

Ο ήλιος είναι γνωστός για τις ευεργετικές του ιδιότητες. Μας ζεσταίνει, μας κάνει να αισθανόμαστε ωραία αλλά και βοηθά τον οργανισμό να παράγει βιταμίνη D. Πλην όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο εγκυμονεί και κάποιους κινδύνους. Ο ήλιος εκπέμπει προς την γη ένα αόρατο είδος ακτινοβολίας που ονομάζεται υπεριώδης.  Ένα μέρος αυτής (UVC) φιλτράρεται από την γήινη ατμόσφαιρα, ενώ το μεγαλύτερο κομμάτι της (UVA, UVB) ακτινοβολεί το ανθρώπινο σώμα. Η υπεριώδης ακτινοβολία διεισδύει στην επιδερμίδα, η Α βαθύτερα από την Β, προκαλώντας τοπικά αλλοιώσεις στα κύτταρα του δέρματος συμπεριλαμβανόμενου και του γενετικού τους υλικού. Ο οργανισμός προσπαθεί με διάφορους μηχανισμούς να αποκαταστήσει αυτές τις βλάβες και στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων το πετυχαίνει. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το αποτέλεσμα της υπεριώδους δράσης μπορεί να είναι άμεσο ή καθυστερημένο. Παράδειγμα άμεσης επίδρασης είναι το έγκαυμα και η αλλεργία. Επειδή η δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι κυρίως σωρευτική, τα περισσότερα προβλήματα από τον ήλιο παρουσιάζονται πολύ αργότερα στην ζωή. Έτσι εξηγείται γιατί τα ηλικιώμενα άτομα εμφανίζουν τόσες αλλαγές στο δέρμα τους. Αυτή είναι η καθυστερημένη επίδραση της ακτινοβολίας στο δέρμα που κατά κάποιο τρόπο το γηράσκει (φωτογήρανση). Κάποιες από τις ορατές αλλαγές στο δέρμα μας είναι καλοήθεις. Πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν καφέ κηλίδες (εφηλίδες), παχυσμένες ρυτίδες. Άλλοι πάλι μπορεί να παρουσιάσουν καρκίνο στο δέρμα, όπως ακτινικές υπερκερατώσεις, βασικοκυτταρικά καρκινώματα, μελανώματα.

Φυσικά ο ήλιος δεν προσβάλει το ίδιο όλους τους τύπους δέρματος. Τα ανοικτόχρωμα άτομα, αυτά δηλαδή που έχουν λευκό δέρμα, κόκκινα/ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο. Όσο πιο μελαχρινό είναι ένα άτομο τόσο λιγότερο κίνδυνο  αντιμετωπίζει.  Αυτό γίνεται γιατί τα σκουρόχρωμα άτομα έχουν σε πολλή μεγάλη ποσότητα την ουσία μελανίνη που προστατεύει τα δερματικά κύτταρα από την ακτινοβολία. Έτσι οι άνθρωποι της μαύρης φυλής έχουν την μεγαλύτερη προστασία. Η κληρονομικότητα από την άλλη παίζει ρόλο σε κάποιες περιπτώσεις όπως το μελάνωμα.

Θα πρέπει λοιπόν να λαμβάνουμε γενικά μέτρα προστασίας από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Να τονίσουμε ότι οι υπεριώδεις ακτινοβολίες διαπερνούν τα σύννεφα. Ακόμα επιφάνειες που ανακλούν το φως, όπως το νερό, το χιόνι πολλαπλασιάζουν την έκθεση στον ήλιο. Το καλοκαίρι και ιδίως τις μεσημεριανές ώρες η ηλιακή ακτινοβολία είναι ισχυρότερη.  Επομένως αποφεύγουμε να κυκλοφορούμε τότε ή να κάνουμε ηλιοθεραπεία. Ακόμα και η παραμονή μέσα στο νερό δεν παρέχει προστασία. Βρέφη και μικρά παιδιά είναι πιο ευάλωτα. Τα βρέφη δεν πρέπει να εκτίθενται άμεσα στον ήλιο ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά θα πρέπει να φορούν ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Τελευταία μάλιστα κυκλοφορούν ρούχα με ειδική σήμανση φωτοπροστασίας. Τέλος είναι απαραίτητη η εφαρμογή αντιηλιακής κρέμας. Αυτή θα πρέπεινα εφαρμόζεται ένα τέταρτο πριν εκτεθούμε στον ήλιο και να ανανεώνεται κάθε δύο ώρες. Για την χρήση στο νερό υπάρχουν αδιάβροχα προϊόντα. Κάθε αντιηλιακή κρέμα φέρει δύο αντιηλιακούς δείκτες. Το SPF αναφέρεται σε προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία Β και το PPD από την υπεριώδη Α. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο περισσότερη ώρα μπορούμε να εκτεθούμε στον ήλιο. Εξυπακούεται ότι άτομα με ανοικτόχρωμα και δυσανεκτικά δέρματα πρέπει να χρησιμοποιούν υψηλό δείκτη προστασίας.

Επόμενο Άρθρο

Θεοδόσιος Αλέστας - Αφροδισιολόγος / Δερματολόγος Αθήνα
© 2024 - All Rights Reserved.